انیمه‌هایی که از دنیای کتاب‌ها خلق شدند

من از تماشای انیمه‌ها خیلی لذت می‌برم. سبک گرافیکی خاصی که دارند برایم خیلی چشم‌نواز و جالب است. شاید یک جورهایی انیمه‌ها را از انیمیشن‌های جدید دیزنی که به شکل حیرت‌آوری همه‌چیز را طبیعی جلوه می‌دهند بیشتر دوست داشته باشم. یادم است که وقتی انیمه‌ای مثل «وقتی مارنی آنجا بود» یا «سرویس دلیوری کی‌کی» را برای اولین‌بار می‌دیدم، حسابی جناب میازاکی را برای خلق چنین داستان‌هایی تحسین کردم. با خودم می‌گفتم چطوری یک نفر می‌تواند چنین داستان‌هایی بنویسد؟ خبر نداشتم و فکرش را هم نمی‌کردم که خیلی از این انیمه‌های مشهور، درواقع از روی کتاب‌ها اقتباس شده‌باشند. این را وقتی فهمیدم که داشتم در اینترنت مطلبی درمورد دنیای مخفی آریتی می‌خواندم. در آن مطلب اشاره کوچکی به یک مجموعه‌کتاب به اسم «امانت‌بگیرها» شده بود. خیلی تعجب کردم. با تحقیق بیشتر فهمیدم که بله! آریتی دوست‌داشتنی درواقع از دنیای کتاب‌ها بیرون آمده و ایده‌ای فوق‌العاده‌اش نه از شخص میازاکی و بلکه از خانم مری نورتون بوده است.کنجکاو شدم بدانم آیا انیمه‌های دیگری هم هستند که از روی رمان اقتباس شده باشند؟ البته منظورم انیمه‌هایی غیر از انیمه معروف آنه شرلی، یا انیمه‌هایی سریالی است که بر اساس داستان مانگاها ساخته شده‌اند. به مناسبت روز جهانی انیمه، باهم چندتا از اقتباس‌های انیمه‌ها و کتاب‌هایشان را مرور کنیم.

ایکو کادونو که پیش از کی‌کی رمان‌های دیگری هم در حوزه ادبیات کودک و نوجوان نوشته بود، سرویس حمل و نقل کی‌کی را در سال ۱۹۸۵ نوشت. او برای این کتاب برنده چند جایزه ملی و بین‌المللی در حوزه ادبیات کودک و نوجوان شد. در میانه کار ساخت انیمه، نویسنده کتاب از تغییراتی که داستان انیمه نسبت به کتابش داشت ناراضی بود و حتی نمی‌خواست پروژه ادامه پیدا کند. میازاکی هم تلاش زیادی برای راضی‌کردنش انجام داد و بالاخره موفق به این کار شد. خوشبختانه بعد از اکران انیمه، خود خانم کادونو هم از این اقتباس خیلی راضی بود. ضمن اینکه انیمه موفق به دریافت جایزه بهترین اقتباس شد. ایکو کادونو با موفقیت و شهرتی که انیمه کی‌کی برایش به همراه داشت، کتاب‌های بیشتری برای کودکان و نوجوانان نوشت.

قلعه متحرک هاول، نوشته دیانا وین، اولین بار در سال ۱۹۸۶ در انگلستان به چاپ رسید. این کتاب نامزد و برنده جوایزی مثل جایزه فینیکس شد و طرفداران زیادی پیدا کرد. استودیو جیبلی هم به فکر ساخت انیمه‌ای برا اساس این داستان افتاد.تفاوت‌های زیادی بین انیمه اقتباسی و کتاب وجود دارد. اما با وجود این تفاوت‌ها، خانم وین بعد از تماشای انیمه گفت: شگفت‌انگیز بود! دیانا وین عقیده داشت که او و میازاکی مثل هم فکر می‌کنند. برای همین وقتی که میازاکی پیشنهاد ساخت انیمه‌ای بر اساس قلعه متحرک هاول را به او داد، خانم وین به گفته خودش بی‌نهایت خوشحال شده بود. «قلعه متحرک هاول» در ایران هم توسط انتشارات تندیس و هم انتشارات پرنده آبی ترجمه و منتشر شده است.

ایده اولیه این داستان وقتی به ذهن مری نورتون رسید که او با خودش فکر کرد چیزهایی که از روی میزش گم می‌شوند، کجا رفته و چه کسانی آن‌ها را برداشته‌اند! نتیجه خیال‌پردازی درمورد آدم‌کوچولوهای امانت‌بگیر هم شد مجموعه امانت‌بگیرها. خانم ماری نورتون برای این کتاب‌ها برنده مدال کارنگی شد. داستان و ایده آدم‌کوچولوها در دنیای مخفی آریتی، خیلی جذاب بود و جان می‌داد برای تبدیل شدن به یک انیمه! هرچند که تفاوت‌هایی بین انیمه «دنیای مخفی آریتی» و کتاب وجود دارد. مثلا اینکه انیمه ماندگار استودیو جیبلی، آریتی را از سال ۱۹۵۰ میلادی، به توکیوی مدرن می‌آورد. جلد اول این مجموعه به اسم «امانت‌بگیرها» توسط انتشارات شهر قلم ترجمه و منتشر شده است. خودم وقتی فهمیدم واقعا هیجان‌زده شدم و نمی‌توانستم برای خریدنش صبر کنم. جلدهای بعدی این مجموعه هم به زندگی آریتی بعد از پایان ماجرای انیمه می‌پردازند اما متاسفانه ترجمه فارسی از آن‌ها موجود نیست.

کتاب «وقتی مارنی آنجا بود» در سال ۱۹۶۷، توسط جوآن جی. رابینسون نوشته شد. خانم رابینسون قبل از آن فقط در زمینه ادبیات کودکان فعالیت داشت و وقتی مارنی آنجا بود، اولین کتابی بود که برای مخاطب جوان می‌نوشت. ایده داستان وقتی خانم رابینسون به همراه خانواده‌اش به تعطیلات تابستانی رفته بود، به ذهنش رسید. زمانی که از پنجره ویلایش به بیرون نگاه کرد و دختر تنهایی را دید که دارد موهایش را شانه می‌کند.کتاب وقتی مارنی آنجا بود از سوی منتقدان و همینطور مخاطبینش بسیار تحسین شد. حتما اگر خانم رابینسون اقتباس استودیو جیبلی از رمانش را می‌دید بسیار لذت می‌برد. اما متاسفانه سال‌ها پیش از تصمیم جیبلی برای ساخت این انیمه از دنیا رفته بود.

نویسنده: ریحانه عارف‌نژاد